LET’S GP! WIJHE JONGEREN VERRIJKEN ROEMEENS-HONGAARSE GEMEENSCHAP EN VICE VERSA
De korte versie: vele meters stof verwerkt tot gordijnen, meters laminaatvloeren gelegd, elektriciteitsvoorzieningen verbeteren, metalen frames omgebouwd tot kleurrijke bankjes, vele muren voorzien van een frisse kleur, een ‘zandbaklokaal’ omgetoverd tot klaslokaal en een compleet nieuwe schuur gebouwd voor de houtopslag van de schools’ kachel. En dan zijn we zeer waarschijnlijk nog niet volledig.
De lange versie: begin deze zomer legde een bus vol met 20 jongeren in de leeftijd van 16 tot 25 jaar, samen met leiding en aanvullende klushulp, plus een laadruimte tot de nok gevuld met koffers en veel gereedschap, bijna 2000 kilometer af naar Ulieș in Roemenië. Of misschien beter gezegd naar Kányád, de Hongaarse naam van de plaats. In deze plaats heeft de werkgroep Let’s Go! Wijhe de handen uit de mouwen gestoken in en rondom de lagere school die onderwijs biedt aan circa 100 Hongaarse leerlingen uit omliggende dorpen.
Bij aankomst op maandagavond werden we met open armen ontvangen door dominee Géza Sógor, zijn vrouw Gyöngyi (tevens directrice van de school) en hun kinderen, gevolgd door een rij aan leraren, ouders en kinderen uit de omgeving die ons allemaal welkom heetten met een hand, een vriendelijk knikje en een verlegen lach. De gymzaal hadden ze omgetoverd tot eetzaal waar ons een diner opwachtte en niet zo’n kleine ook: voor-, hoofd- en nagerecht. En dat gedurende de hele week. Een grote pan werd midden op iedere tafel gezet, om vervolgens je eigen bord te vullen. Waar we in Nederland gewend zijn om ons bord leeg te eten, leerden we al snel dat we beter nog wat over konden laten. Anders werd zodra de bodem in zicht was de pan alweer vervangen voor een volle variant en lag je ’s avonds met een te volle maag op bed. Ze zullen wel gedacht hebben: “goed eten!” Nou, we kunnen je verzekeren: het was zeeeker goed eten!
Op loopafstand van de school was een nog niet opgeleverd gemeentehuis beschikbaar gesteld als slaapaccommodatie, met naastgelegen voetbalveld, waar later in de week regelmatig internationale wedstrijden werden gespeeld tussen Hongarije (Kányád) – Nederland (Wijhe). Wie het meest heeft gewonnen laten we maar in het midden.
In totaal zijn we zes dagen wezen klussen op de school, met temperaturen rond de 30-35 graden. Iedere dag werd ritueel afgetrapt met het ochtendtrompet van buschauffeur Dick, wat gemompel van “heb je hem weer met die trompet” en het nummer ‘Guten Morgen, Guten Morgen, Guten Morgen Sonnenschein’ dat door één van de meegenomen speakers galmde als we door de straten van het dorp liepen, onderweg naar het ontbijt om half 8 in de school.
Als stuurgroep is het elke klusreis altijd even aftasten wat voor groep je mee hebt. Sommigen kennen elkaar via via al wel, maar velen zijn bij het instappen in de bus nog onbekenden voor elkaar. Gedurende de busreis leert iedereen elkaar al een beetje kennen, maar bij de eerste klusdag was al wel duidelijk: wat een bikkels hebben wij deze klusreis mee. Nadat een eerste rondje door de school werd gedaan, geïnventariseerd werd wat al wel en nog niet was geleverd aan bouwmateriaal en een introductie was gegeven aan de groep, konden we aan de slag. Voor de inwoners daar moet het vast als een wervelwind hebben gevoeld dat wij daar zijn geweest, want binnen een uur werden vele lokalen met schoolboeken leeggehaald, oude schoorstenen in klaslokalen afgebroken, een kantoor van de leraressen omgetoverd tot naaiatelier, de uitbreiding van het elektrawerk opgestart, metalen frames geschuurd en het houtopslaghok buiten afgebroken. De directrice was heel verrast: “Het ene moment was het lokaal leeg en ik draai me één keer om en het lokaal was helemaal leeg!” Mocht je eens willen ervaren hoe zo’n klusdag was met geluid, kijk dan vooral eens op onze Facebookpagina (Let’s Go Wijhe) of Instagramaccount (@letsgowijhe).
Elke dag was het voor de stuurgroep weer genieten hoe de groep samenwerkte. In de loop van de week waren er enkelen ziek, waardoor er ‘gewoon’ door iedereen daar waar het kon werd bijgesprongen bij de projecten waar het nodig was. Of kon iemand juist even geen verfkwast of schuurpapier meer zien, nou dan hielp je toch gewoon bij een groepje dat wel even extra handen konden gebruiken?
Dit was onder meer te zien in het zogenaamde ‘zandbaklokaal’. Oorspronkelijk was de wens dat er puur een nieuwe vloer op de bestaande houten vloer werd gelegd, maar de houten vloer en balken waren rot door een lekkende leiding die eronder lag. Dus dat betekende alles eruit, vele kruiwagens met zand, stenen en keien verwijderen en helemaal opnieuw opbouwen. Wat een werk! De groep leefde helemaal met de jongens van dit project mee. En op de laatste dag werd nog de laminaatvloer gelegd en met velen een kwast gepakt om ook de muren nog even van een likje verf te voorzien.
Vele kruiwagens zand, stenen en keien leegscheppen 
Balken uitleggen 
Ondervloer weer in opbouw 
Het eindresultaat! 🙂
Ook kinderen en jongeren uit de buurt hielpen mee. Het betekende soms dat je een muur of frame een extra laagje verf moest geven, maar ach… je doet het tenslotte samen, toch? En voor de meiden onder de groep kon het maar zo zijn dat er ineens een meisje naast je stond die je een zelfgemaakt armbandje wilden geven, en de dag daarna weer een nieuwe, en de dag daarna weer een nieuwe…
Zo heb je er geen één en zo heb je drie armbandjes 🙂 
Lokale hulptroepen samen met jongeren Let’s Go!, geweldig toch?!
Tussen het vele kluswerk door was er ook tijd om meer over de mensen en gebruiken daar te leren. Zo werden we ‘op de koffie’ uitgenodigd in een nabijgelegen dorp, vertelde een dominee die tevens buffelboer was over het leven daar, gaf een houtbewerker een kijkje in zijn ambacht en bezochten we kerken met een rijke Roemeense-Hongaarse-geschiedenis die voor de mensen daar nog vers in het geheugen ligt.
En dan was er in die tijd ook nog het EK. Bij aanvang van de reis waren oranje petjes, mede als zonbescherming, uitgedeeld aan de werkgroep. In de loop van de week zag je steeds minder Nederlanders en steeds meer Roemenen/Hongaren er mee lopen. En kosten nog moeite werden gespaard door de mensen daar om een beamer met groot scherm te regelen, zodat wij op het voetbalveld naast het gemeentehuis met z’n allen voetbal konden kijken.
Nu lijkt het met het koken, de vele inkijkjes in het leven van de mensen daar en van alles regelen, alsof vrijwilligerswerk daar net zo gebruikelijk is als in Nederland, maar niets is minder waar blijkt uit een gesprek dat één van de jongeren had met de directrice van de school (Gyöngyi): “De ouders van de kinderen helpen vrijwel nooit op school, de ouders die onze maaltijd verzorgd hebben deden dat speciaal voor ons. De ouders vinden niet dat het hoort om vrijwilligerswerk te doen op de school waar hun kinderen zitten. Er is een heel groot gat tussen de ouders en de school. De ouders zijn niet geïnteresseerd in hoe het gaat met hun kinderen op school. De kinderen komen van veel arme gezinnen, het inkomen is erg laag. De ouders krijgen geld van het land om hun kinderen naar school te sturen. Vroeger kwam het vaak voor dat de kinderen tot hun 6e naar school gingen om vervolgens te gaan werken. Er zijn veel ouders van kinderen die niet weten hoe ze moeten lezen, schrijven of tellen. De juffen van de school moeten papieren invullen voor de ouders omdat zij niet kunnen lezen en schrijven.”
Aan de oude schoolfoto’s in de gangen van de school of het feit dat in de klaslokalen camera’s hangen waarmee de overheid een oogje in het zeil houdt (omdat er geen vertrouwen is in het onderwijs), laat al merken dat het leven daar niet gemakkelijk moet zijn geweest en nog steeds niet altijd is. Dat wij de omstandigheden op de school wat aangenamer hebben kunnen maken met de diverse werkzaamheden, heeft op iedereen wel indruk gemaakt.
Als we de jongeren vroegen of ze de volgende keer, ongeacht hun leeftijd, nog een keer mee wilden op een klusreis, reageerden ze volmondig ‘ja’. En of het uiteindelijk een leuke en hechte groep is geworden? Misschien zeggen de foto’s vol lachende gezichten en de vele dikke knuffels en tranen die werden gedeeld bij het afscheid wel genoeg.
Wil je (een deel van) de werkgroep eens ontmoeten en nog meer verhalen horen? Kom dan zondag 1 september om 10:00 uur naar de kerkdienst in de Nicolaaskerk in Wijhe. Deze dienst zal geheel in het teken staan van de klusreis.